Wiktoria i Józef Ulmowie oraz ich dzieci zostali zamordowani 24 marca 1944 r. za pomoc Żydom – foto Muzeum w Markowej
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów to nowe święto państwowe w Polsce, upamiętniające osoby, które w okresie niemieckiej okupacji ratowały Żydów przed zagładą. To 24 marca, kiedy przypada dzień mordu dokonanego na rodzinie Ulmów i obywateli polskich narodowości żydowskiej, ukrywanych przez Ulmów.
Proces beatyfikacyjny Józefa i Wiktorii Ulmów i ich dzieci, zamordowanych przez Niemców za pomoc udzieloną Żydom, na etapie rzymskim prowadzi Archidiecezja Przemyska obrządku łacińskiego. Jest to decyzja Watykanu.
Kongregacja do spraw Kanonizacyjnych Stolicy Apostolskiej przychyliła się do prośby metropolity przemyskiego abp. Adama Szala w sprawie Ulmów. Abp Szal mianował Postulatora dla sprawy małżeństwa Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci. Postulator reprezentuje Archidiecezję Przemyską wobec watykańskiej kongregacji.
Jak podkreślił w rozmowie z PAP sekretarz metropolity przemyskiego i dyrektor ds. kanonizacyjnych Kurii Metropolitalnej w Przemyślu ks. Roman Chowaniec, „decyzja Watykanu nie oznacza przyśpieszenia procesu beatyfikacyjnego rodziny Ulmów poza tym, że Aktorem sprawy jest Archidiecezja Przemyska”.
W Polsce zauważamy większe zainteresowanie tą rodziną. Związane to jest m. in. z powstaniem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. rodziny Ulmów w Markowej k. Łańcuta – powiedział ks. Chowaniec.
Rankiem 24 marca 1944 r. w Markowej k. Łańcuta na Podkarpaciu niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Didnerów, Grunfeldów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę oraz będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów; Najstarsza z rodzeństwa Stasia Ulma miała osiem lat.
Józef Ulma urodził się w 1900 r. Był znanym w okolicy utalentowanym sadownikiem, hodował też pszczoły i jedwabniki. Był zarazem społecznikiem, bibliotekarzem i działaczem katolickim. Jego wielką pasją było fotografowanie. O 12 lat młodsza żona Wiktoria zajmowała się domem i dziećmi.
W 1995 r. Józefowi i Wiktorii nadano pośmiertnie tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Z kolei w 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Przed II wojną światową w Markowej mieszkało ok. 120 Żydów. W liczącej ok. 4,5 tys. mieszkańców Markowej Ulmowie nie byli jedyną rodziną, która ukrywała Żydów. Co najmniej 20 innych Żydów przeżyło okupację w pięciu chłopskich domach.
Dlatego w Markowej powstało Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej.
.
JT m. in. na podst -> http://gosc.pl/doc/3740329.Beatyfikacja-Ulmow-Watykan-zdecydowal [dostęp 2018-03-24]
