 Święta Dorota, obraz Francisco de Zurbarána |
Dorota z Cezarei (w języku cerkiewnosłowiańskim Muczenica Dorofieja), ur. pod koniec III wieku w Cezarei Kapadockiej (obecnie Kayseri – miasto w środkowej Turcji). Męczennica chrześcijańska, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego. _ Najwcześniejszym źródłem wspominającym św. Dorotę jest Martyrologium Hieronymianum spisane przez św. Hieronima (zm. 419). Żyła pod koniec III wieku. Była córką rzymskiego senatora i otrzymała bardzo staranne wychowanie. W czasach prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Dioklecjana (284–305), z wyroku Saprycjusza (namiestnika prowincji) Dorota została skazana na śmierć. __ Prowadzona przed sąd Dorota spotkała młodego poganina Teofila (pisarza namiestnika), który szydząc zapytał – dlaczego tak się śpieszy do śmierci. Gdy usłyszał odpowiedź: „Bo idę do niebieskich ogrodów” – zakpił mówiąc: „Gdybyś z tych ogrodów dała mi kwiaty lub owoce, to wówczas bym uwierzył”. _ W tym momencie, nie wiadomo skąd, pojawiło się dziecko z koszem pięknych kwiatów oraz smacznych owoców, podało je Dorocie i znikło. Dorota przekazała kosz Teofilowi. Nawrócony tym cudownym wydarzeniem, po wielu męczarniach Teofil został również skazany na śmierć. Ponieważ oboje byli obywatelami Imperium Rzymskiego (nie byli cudzoziemcami ani niewolnikami), nie zostali np. ukrzyżowani, ale ścięci mieczem. Śmierć obojga datowana jest po 305 roku, za czasów już następnego cesarza – Maksymina Daji, panującego w latach 305-313. Dorotę ścięto w 311 roku n. e., w tym samym mieście w którym się urodziła, czyli w Cezarei Kapadockiej. Oboje zostali beatyfikowani. |
Kult Świętej Doroty
Kult św. Doroty bardzo szybko rozszerzył się w całej Europie, a szczególnie we Włoszech, Niemczech i Polsce.
Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.
W Polsce jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym istniał zwyczaj „chodzenia z Dorotą” w okresie Bożego Narodzenia. Była to inscenizacja męczeństwa św. Doroty.
- Ikonografia
W ikonografii św. Dorota przedstawiana w stroju królewskim z koroną na głowie, czasami wśród chórów anielskich.
Atrybutami są: anioł, trzy jabłka i trzy róże (lub kosz z nimi), a także korona, krzyż, lilia, miecz oraz palma męczeństwa.
- Patronat
Jest patronką m.in. młodych małżeństw, ogrodników, botaników.
- Dzień obchodów
Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 6 lutego.
Przysłowia
Z dniem Doroty związanych jest wiele przysłów, m.in.:
- Na Świętej Doroty będzie śniegu za płoty.
- O świętej Dorocie pójdziesz po błocie,
- Święta Dorota wypuszcza skowronka za wrota.
.
JT m. in. na podst.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Dorota_z_Cezarei [dostęp 2018-02-04]
